Bruin vet

Het gesprek van de dag: besparen en bezuinigen op energie (electra en gas), want de prijzen stijgen de pan uit.

Het aanzetten van de verwarming zo lang mogelijk uitstellen, en als je hem al aanzet, een graadje minder dan voorheen. Dikke truien en vesten aan, wollen dekens op de bank, en ’s avonds maar wat eerder in bed. Minder lang of minder vaak douchen, met het hele gezin in hetzelfde badwater, en ga zo maar door. Dingen die vroeger vrij normaal waren, maar welke we tegenwoordig niet meer gewend zijn (of misschien een beetje 'verwend' zijn?)

Maar wist je dat je je lichaam ook (meer) aan kou kunt laten wennen middels het kweken en activeren van bruin vet? Het is heel gezond zelfs!

Van oudsher is ons lichaam daar ook op voorzien, die kou. Als oermens maar ook later nog, omdat toen er de voorzieningen of het geld er niet altijd voor waren. Terwijl de winters van toen strenger waren dan die van tegenwoordig.. daar was dus dat bruin vet toch wel héél handig voor!

Hieronder lees je waarom..

In ons lichaam zijn er 2 soorten vet, namelijk: wit vet en bruin vet.

Het witte vetweefsel slaat de vetten op die je eet: hier kun je dikker door worden (opslag).

Bruin vetweefsel zorgt ervoor dat je lichaam warm blijft (je lichaamstemperatuur op peil te houdt) door het verbranden van vetten en suikers.

Baby’s hebben veel van dit bruine vet omdat zij een relatief groot lichaamsoppervlak hebben, en via daar kan warmte aan de omgeving worden afgegeven. Daarbij zijn hun spieren nog niet voldoende ontwikkeld waardoor zij nog niet door rillen warmte kunnen maken.

Wat is bruin vet?

In bruin vetweefsel zitten veel mitochondriën. Dit zijn de energiefabriekjes van een cel. Ze zetten de suiker en het vet die we eten om in energie zodat we kunnen leven. Ze voorzien elke cel van energie. Het zijn dus enorm belangrijke fabriekjes. Mitochondriën bevatten veel ijzer en zijn daardoor bruinig van kleur, vandaar dat we het vetweefsel waarin ze zitten ‘bruin vet’ noemen.

Bruin vet bestaat uit een aantal kleinere vetdruppels en een grotere hoeveelheid mitochondriën. Bruin vet vinden we meestal rondom de nek, hals en het bovenste deel van de rug.

Bruin vet heeft als doel calorieën te verbranden om warmte te genereren.

Wat is wit vet?

Wit vetweefsel bestaat voornamelijk uit een grote hoeveelheid vetdruppels en een stuk minder mitochondriën. Vandaar ook dat wit vet wit (of gelig) is: er zit minder ijzer in dan in bruin vet.

Wit vetweefsel heeft veel doelen: zo is het de grootste reserve energievoorraad in ons lichaam. Het houdt ons van binnen warm.

Wit vet vind je vooral op je buik, op je heupen, je benen. Je hebt wit vet dus vooral nodig in tijden van nood: superhandig wanneer je vroeger in de oertijd niet precies wist wanneer je weer opnieuw eten had.

Onderzoek (1) toont aan dat wanneer mensen teveel eten hun bruine vet als het ware ‘uit gaat’ (en bijkomend effect: daardoor lastiger calorieën kunnen verbranden).

Dat betekent dus ook dat je het bruine vet als het ware weer ‘aan’ kunt zetten, kunt activeren. Maar hoe doe je dat?

Bruin vet wordt actief bij kou. Kou zorgt er voor dat je bruine vetcellen uit hun ‘slaapstand’ komen.

Wat kun je zelf doen om bruin vet te kweken en activeren?

• Sporten, liefst in de frisse buitenlucht > wit vet kan door te sporten worden omgezet in bruin vet.
• Goed en voldoende te slapen > melatonine (het stofje waarvan je slaperig wordt) stimuleert de productie van bruin vet.
• Door veel in de kou te zijn > kou triggert je lichaam als het ware om zichzelf warm te houden, en  met veel bruin vetweefsel doe je dat het best.

Tips om, naast bruin vet te activeren, ook te besparen/bezuinigen op de energie rekening:

• Trek minder warme kleding aan.
• Zet je thermostaat lager > ijskoud hoeft de thermostaat niet, met 17 graden zet je het bruine vet al aan het werk.
• Neem een koude douche in de ochtend, of douche na een warme douche koud af.

Bruin vet in relatie tot insulineresistentie

Onderzoekers uit Canada toonden aan dat bruin vet bij mensen met een hoge BMI ook wel actief is, maar gewoonweg geen suiker opneemt. Het bruine vet neemt vooral vetten uit het bloed op voor de vorming van warmte. Waarschijnlijk wordt het bij een hoge BMI insulineresistent, net zoals bijvoorbeeld de spieren en wit vet, waardoor de suikeropname afneemt.(2)

Uit preklinische studies blijkt dat activeren van bruin vet organen kan ontvetten en daarmee de insulinegevoeligheid verbetert. Daarnaast is aangetoond dat blootstelling van mensen met type 2 diabetes aan milde kou gedurende enkele dagen de glucosetolerantie al verbetert.(2)

Dus ja, zet de verwarming nog niet direct aan of een tandje lager, maar trek nog niet direct die dikke trui of vest aan, maar laat je lichaam langzaam wennen aan een graadje kouder.

En nee, je hoeft geen ijsbaden te nemen om bruin vet te kweken, met 17 graden zet je dat bruine vet ook al aan het werk.

Maak je dus ook niet direct al te druk over dat kinderen zo zonder jas naar buiten rennen, het is juist een mooie manier om bruin vet te activeren.

Met bruin vet bespaar je niet alleen op je energierekening wat betreft gas en warmte in je huis, maar ook op je lichamelijke energie (in zekere zin is je lijf je 'ware thuis', dus zorg er goed voor)

Probeer het eens & doe er je voordeel mee.

Fijn weekend,

Gezonde groet,

Kim Snijder

Bronnen:

1.      Hoe wit vetbruin te worden - ScienceDaily

2.      Snel slank door bruin vet? Interview hoogleraar Patrick Rensen (fit.nl)