Voeding bestaat uit koolhydraten, eiwitten en vetten. Dit zijn voedingsstoffen, zogenaamde macronutriënten. Je hebt ook micronutriënten, hier vallen de vitaminen en mineralen onder. 

Koolhydraten zitten vooral in zetmeel en (natuurlijke) suikers. Deze koolhydraten worden via de darmen opgenomen in de bloedbaan en in de cellen omgezet naar glucose.

Glucose is een soort suikermolecuul.

Koolhydraten bestaan meestal uit meerdere suikermoleculen. Je kunt deze suikermoleculen vergelijken met een kralenketting. Elke kraal is 1 suikermolecuul. De kralenketting wordt vervolgens weer in stukjes geknipt (door een enzym, welke je kunt zien als een soort schaartje). Dit is nodig om het in het lichaam op te kunnen nemen. In het lichaam wordt dit omgezet naar glucose, en kan het worden opgenomen in de cel.

Wanneer er geen of weinig koolhydraten binnen komen, bijvoorbeeld door te vasten of een koolhydraat arm dieet, dan kan het lichaam overschakelen op vetverbranding. Dit is ook een manier van het lichaam om aan energie te komen.

Glucose, waar heb je dat voor nodig?

Glucose heb je nodig om energie te kunnen maken. Energie om bijvoorbeeld je hersenen, je spieren en organen goed te laten werken. Het is dus een brandstof voor je lichaam. Verbranding van glucose gebeurt in je lichaamscellen.

Glucosewaarden zijn te meten in het bloed, dit wordt ook wel bloedsuikerspiegel genoemd.

Wanneer je veel koolhydraten binnen krijgt via zetmeelrijke voeding en/of suikerrijke voeding, dan gaat de bloedsuikerspiegel omhoog.

In normale toestand en in een gezond lichaam, is dit niet erg mits het niet te vaak gebeurd, en weet het lichaam er prima mee om te gaan. Dit doet het door middel van insuline en glucagon. Insuline en glucagon zijn hormonen die gemaakt worden door de alvleesklier.

Insuline zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel omlaag gaat, wanneer deze (enorm) piekt. En glucagon zorgt er voor dat de bloedsuikerspiegel omhoog gaat, wanneer deze te laag wordt. Het zijn elkaars tegenhangers, ook wel antagonisten genoemd. Een gezond lichaam zorgt er dus voor dat glucose-waarden altijd binnen bepaalde grenzen blijft, dat het in balans blijft.

Het lichaam heeft ook altijd wat glucose op voorraad, dat wordt glycogeen genoemd. Glycogeen wordt opgeslagen in je lever en spieren. Wanneer je glucose nodig bent, kun je het dan weer omzetten van glycogeen naar glucose. Een teveel aan glucose in het bloed zal weer opgeslagen worden in glycogeen. Maar de opslag van glycogeen is niet onbeperkt, op een gegeven moment raakt de opslag vol, en vol = vol.

Wanneer de glycogeenvoorraad vol zit, kan het vrije glucose in de bloedbaan wel opgeslagen worden in vetcellen. Dit kan onbeperkt (maar als je niet oppast, met overgewicht tot gevolg).

Insuline

Insuline is bij de meesten wel bekend door de enorme opkomst van de welvaartsziekte diabetes, ook wel suikerziekte. Insuline wordt daarom vrijwel direct gelinkt aan diabetes en de bloedsuiker-regulatie.

Insuline heeft dan ook een belangrijke functie in de bloedsuiker regulatie. Namelijk dat het zorgt dat glucose via de bloedbaan naar de cel vervoerd wordt en in de cel komt, dat overtollig glucose omgezet wordt naar glycogeen of, wanneer de glycogeenvoorraad vol zit, omgezet wordt naar vet.

Hoe komt glucose in de cel?

Zoals eerder gezegd, helpt insuline glucose in de cel. Cellen moeten dan wél insuline gevoelig zijn. Insuline werkt dan als een soort sleutel op het slot, waarbij insuline de sleutel is. Het slot, de receptor, zit op de celwand. Insuline kan aandocken op de juiste receptor, als een sleutel in een slot. Glucose wordt dan in de cel getrokken.

Maar wist je dat insuline veel meer functies heeft in het lichaam?

Insuline is o.a. van invloed op:

• Celdeling (belangrijk bij de groei in je jeugd, maar ook herstel/reparatie/vernieuwing)
• Terugresorptie (terug halen) van mineralen in huid en nieren
• De kracht waarmee het hart slaat
• Het tegengaan van verzuring
• Stimuleren van het natrium/kalium-pompje in elke cel, welke o.a. functie heeft om insuline, maar ook vocht en andere voedingsstoffen in de cel te krijgen
• Het is een co-activator (iets dat nodig is voor het in gang zetten van bepaalde processen) voor verschillende andere hormonen in het lichaam

• ..én je hebt het dus nodig voor de bloedsuiker regulatie!!

Besef: Glucose regulatie is het meest belangrijke regulatie systeem in ons lichaam. Glucose is energie voor onze hersenen, die 60% van de beschikbare glucose vragen. Vanuit de hersenen wordt álles aangestuurd. Bij te weinig glucose of als de glucose niet in de cellen kan komen, krijg je hoe dan ook gedoe. Bij een verstoring van de bloedsuikerspiegel raken álle systemen ‘van de leg’. Loopt energie terug, dan hebben alle lichamelijke functies te lijden. Energie en energie maken is dus juist voor de mens érg belangrijk!

In een later blog wil ik ingaan op insuline resistentie en diabetes type 2. Maar weet ook dat vanuit gedoe met de bloedsuiker regulatie, veel meer ziektebeelden kunnen voortkomen. En dat veel (of chronische) stress op den duur ook de bloedsuikerspiegel kan verhogen. Je lichaam weet er mee om te gaan tot op zekere hoogte, zoals het evolutionair ingesteld is. Maar helaas niet op ons westerse eet- en leefstijlpatroon, met veel bewerkte voeding, zetmeel en verstopte suikers.. 

Een gezonde groet,

van Kim