‘Eetbuien’

Vanwaar onze hang of drang naar zoet en zout (vet)?

Veel mensen ervaren regelmatig een enorme trek naar zoet, zout en vetrijk eten. Op het moment dat er weer zo’n ‘aanval’ van enorme trek langs komt, zijn we snel geneigd de makkelijkste weg te kiezen, nl de snelle, bewerkte, suikerrijke, of zoutige vetrijke koolhydraten (bv koek, snoep en chips).

We denken, vaak onterecht, dat deze mensen geen sterke wil of doorzettingsvermogen hebben, om zich hierin te kunnen beheersen.

Maar als je het bekijkt vanuit evolutionair oogpunt, zul je begrijpen dat dit systeem van oorsprong zo bedoeld is. Alleen had het toen nog nut en noodzaak, en hebben we nu te maken met een overvloed aan voeding in de breedste zin van het woord.

Helaas is ons systeem nog vrijwel hetzelfde gebleven aan dat van de oermens, en werkt ons systeem dus ook nog (bijna) net als toen. Onze genen passen zich maar langzaam aan, en hebben al helemaal niet de snelheid en verandering van de afgelopen 100 jaar bij kunnen houden.

Vanuit ons oerbrein hebben we een voorkeur voor zoet en zout (vet), omdat daar van oorsprong de meeste energie uit te halen viel. Denk aan vis, gevogelte, groente en fruit, zaden, noten en pitten. Zo zijn we dus evolutionair ingesteld.

Ook kiest ons oerbrein voor de snelste en makkelijkste weg, tegenwoordig zijn dat voor veel mensen vaak de snelle en bewerkte koolhydraten, ofwel de suiker- zout- en vetrijke voeding.

Ons oerbrein is daar zo op ingesteld, omdat er in de oertijd niet altijd voeding voor handen was. Als het er was, moest je het er van nemen. Én omdat een glucose- en vet-voorraadje aanmaken handig was (om te overleven), voor een mindere tijd met minder of geen eten ter beschikking (je wist immers niet wanneer je weer te eten kreeg).

Dus je bent niet zwak, en het heeft niet te maken met geen doorzettingsvermogen of wilskracht, je systeem werkt gewoon zo vanuit je oerbrein en evolutionair was dat heel handig.

Gelukkig beschikken we ook nog over een ‘mensbrein’, dat kan kiezen voor gezondere voeding en verandering. Waar ons oerbrein kiest voor de korte termijn, kan ons mensbrein kiezen voor de lange termijn (en dus gezond gedrag).

Wel is het zo dat bepaalde (bewerkte) voeding je in een viscieuze cirkel kan houden, waardoor je er steeds weer in mee getrokken wordt. Krijg je bijvoorbeeld veel suikers en fructose binnen via je voeding, dan zal dit het ‘constant trek’ of ‘honger’ gevoel versterken.

Ook zorgt deze bewerkte voeding (maar ook hoe veel en hoe vaak we ervan eten) ervoor dat we minder dopamine aan kunnen maken. Dopamine is een stofje (een neurotransmitter of hormoon werkzaam in de hersenen) die ervoor zorgt dat we bv makkelijker ons gedrag kunnen veranderen, we nieuwe dingen aan durven gaan (op avontuur).

Met gezonde, ‘oude’, oorspronkelijke voeding maak je juist meer van dit stofje dopamine aan, en helpt het je dus op weg in gezond gedrag (de verandering, de omschakeling naar gezonde voeding). Met de juiste voeding, krijg je voldoende energie en de juiste bouwstoffen binnen, om voldoende dopamine aan te maken.

Dus: Minder ‘nieuwe’ (bewerkte) voeding tot ons nemen, en meer ‘oude’ (oorspronkelijke) voeding tot ons nemen, helpt je in de omslag naar gezond gedrag.

Terugkomend op  zo’n ‘aanval’ van enorme trek of eetbuien; om dit te kunnen verminderen, moeten we in ieder geval beginnen bij optimale voeding en volwaardige maaltijden. Ofwel, voeding rijk aan eiwitten en gezonde vetten, met daarbij koolhydraten in de vorm van groente en fruit. Dit zorgt ervoor dat je langer door kunt op een maaltijd, en minder snel trek krijgt.

Daarnaast is het van belang om weer meer ‘oude’ oorspronkelijke voeding in ons voedingspatroon te herintroduceren (en minder bewerkte voeding), zodat we weer voldoende dopamine aan kunnen maken en we beter de omslag naar verandering kunnen maken, en kunnen blijven behouden. Om vervolgens ook leefstijl aan te kunnen passen, en daarmee onze beste versie van onszelf, ons menszijn, terug vinden.

Om evolutionair vooruit te komen, moeten we eerst achterom kijken. Want vanuit daar zijn we ontstaan, ons systeem is gebouwd op oervoeding en -leefstijl. De mens is wat hij eet, en moet weer worden wat hij at.

Heb jij last van eetbuien? En wil je daar graag van af?

Laten we er samen mee aan de slag gaan, ik help je graag op weg..

Je bent van harte welkom in mijn praktijk!

Gezonde groet,

Kim