Mondgezondheid

Mondgezondheid van de oermens vs de mens van nu

Je zult misschien denken, wat heeft de oertijd en oermens nu te maken deze tijd en de mens van tegenwoordig? Nou, meer dan je denkt!

Ons systeem en onze genen zijn gemaakt en ontstaan, en verder ontwikkeld (evolutie) op 'oer stijl' voeding & leefstijl. Hierdoor zijn we aangepast op onze omgeving.

Onze genen kunnen zich aanpassen, maar dit gaat zeer traag, namelijk een 0,5 % per miljoen jaar. Aan de buitenkant zijn we als mens enorm veranderd, maar genetisch gezien zijn we nog bijna hetzelfde (qua genen) als de oermens.

Dus ons systeem, ons lichaam, werkt grotendeels nog als toen, alleen is onze omgeving, waaronder ook het aanbod aan voeding, enorm en in razendsnel tempo veranderd. Met deze grote en vooral snelle veranderingen kan ons lichaam niet mee overweg, en van daaruit kan ziekte ontstaan.

Mondgezondheid

Terugkomend op mondgezondheid zien we tegenwoordig dat veel mensen, en ook kinderen, veel last hebben van oa. een slechte adem, cariës, ontstoken en/of bloedend tandvlees, aften en andere ontstekingen (bv parodontitis), maar ook een gebit dat schots en scheef staat. Dit heeft veel te maken met en met name voeding.

Enerzijds door gebrek aan kauwen (vloeibaar of zacht voedsel) anderzijds door vitamine/mineralen tekorten. Daarnaast doet suiker- en zetmeelrijke voeding natuurlijk ook een aanslag op onze tanden en mondgezondheid.

Mondflora

Een mond heeft, net als onze darmen een darmflora hebben, ook een flora, een mondlflora. Dus ook hier is het belangrijk dat de mondflora de positieve en negatieve bacteriën in evenwicht tot elkaar staan, in balans zijn. (Er bestaat zelfs een probiotica speciaal voor de mond).

Zo kun je je misschien voorstellen dat bij een slechte mondflora en bloedend tandvlees, ontstekingen kunnen ontstaan, doordat (slechte) bacteriën via de ‘wondjes’ (bloedend tandvlees) in de bloedbaan terecht kunnen komen. Op deze manier kunnen weer nieuwe ontstekingen ontstaan en creëren we een vicieuze cirkel wat zich blijft herhalen van kwaad tot erger, als je er niks aan doet.

Voeding

Wanneer we voeding alleen al ruiken, zien of proeven, begint het eerste proces al in ons lichaam al, zeker wanneer we al trek hebben.

Enzymen

In onze mond kunnen we de eerste omzetting van ons voedsel al maken, nl die van suikers. Dit doet het met behulp van een enzym, amylase. Amylase is een enzym dat suikers kan omzetten.

Dit enzym maakt het in de mond (speekselklieren) aan, maar later ook nog in de darm. Afhankelijk van wat voor soort voeding je eet, worden suikers omgezet in de mond en/of darm.

In ons lijf zijn verschillende klieren die enzymen voor de spijsvertering aanmaken. Naast amylase, zijn er ook nog enzymen die eiwitten en vetten verwerken, die aangemaakt worden door onze speekselklieren, de maagsapklieren, de alvleesklier en de darmsapklieren.

De oermens vs de mens van nu

Als we de mens van nu vergelijken met de oermens, zien we dat de oermens geen gaatjes had en (bijna) geen ontstekingen in de mond. Ook hadden mensen in die tijd veelal rechte tanden (waar je nu veel kinderen, en zelfs volwassenen met een beugel ziet om mooie rechte tanden te krijgen).

Hoe komt dat?

Tegenwoordig eten we veel meer zachte voeding, of zelfs vloeibaar. Dit maakt dat we veel minder hoeven te kauwen. Het is juist goed om te kauwen voor stevige kaken en rechte tanden. Daarnaast hebben we de juiste voedingstoffen nodig om sterke tanden te krijgen. Denk aan bv calcium, vitamine D3 en K2.

(En nee, calcium haalde de oermens niet uit melk, want dat was er (bijna) niet. Calcium zit in heel veel ‘oervoeding’, dus daar heb je niet persé zuivel voor nodig).

De moderne voeding bevat veel suikers, maar ook zetmeel. Zetmeel wordt ook omgezet tot suikers, en al in onze mond. Zetmeel zit in heel veel westerse voeding, bv brood, pasta, aardappels, koekjes, etc.

Daarnaast speelt het natuurlijk ook een rol hoe vaak je eet. Met meer eetmomenten, en zeker van de moderne voeding, creëer je ook vaker een aanslag op je gebit en mondflora.

Cellulaire koolhydraten vs acellulaire koolhydraten

Cellulaire koolhydraten zijn koolhydraten die in cellen zijn opgeslagen en waarvan het celmembraam (buitenkant van de cel) nog intact is. Deze koolhydraten worden pas verteerd in de dunne darm en komen geleidelijk in de bloedbaan terecht. Je kunt voedingsmiddelen met cellulaire koolhydraten vaak herkennen aan de cellen die je letterlijk kunt zien. Denk aan een ui of een biet. Als je die doorsnijd zie je de ringen (cellen).

Acellulaire koolhydraten aan de andere kant zijn koolhydraten die geen intact celmembraam hebben. Ze worden zo snel verteerd dat ze al in de mond vrij komen en daarmee ook snel in de bloedbaan terecht komen. Dat heeft oa. een stijging van je bloedsuiker tot gevolg. Acellulaire koolhydraten zijn ze de perfecte voedingsbodem voor slechte bacteriën (juist omdat ze zo vroeg ‘vrij’ komen). Als je acellulaire koolhydraten vaak eet, dan kan het leiden tot een overgroei aan bacteriën. Dit kan leiden tot allerlei ongemakken in je mond zoals een slechte adem, gaatjes maar vaak ook bloedend tandvlees en dus ontstekingen (gingivites of parodontis).

Natuurlijk kan het lichaam wel wat hebben, en voor een keertje minder gezond, of vaker eten, is geen probleem (denk aan variatie, af en toe ongezond is ook variatie). Maar wees je er bewust van en kies wat vaker voor de cellulaire koolhydraten. Deze zijn naast gezond voor de mond(flora), ook gezond voor de darmen(flora).

Voeding met cellulaire koolhydraten

Cellulaire koolhydraten zitten in bladeren, wortelen en vruchten, zoals uien, wortelen, spinazie, rode biet, knolselderij, sla, appels, kiwi en sinaasappels. Acellulaire koolhydaten zitten bv in brood, pasta, rijst, aardappelen, koekjes, snoep, chocola, etc.

Bewustwording

Vaak als je weet waarom en waarvoor je iets doet, als je begrijpt wat er achter het 'verhaal' zit, werkt dat als een soort 'stok achter de deur'.

Desondanks kan ons oerbrein ons ook in de weg zitten, doordat het vaak kiest voor de makkelijkste en snelste weg (korte termijn denken). Ons ontwikkelde brein daarentegen kan ook kiezen voor de gezonde weg, ofwel lange termijn denken.

Ik hoop dat ik je hiermee weer een stukje inzicht heb gegeven, en je handvatten heb gegeven waar je zelf mee verder kunt. Zorg goed voor jezelf!

‘Op natuurlijke wijze met gezondheid aan de slag’

Fijne dag,

Gezonde groet,

Kim Snijder