Eieren

Jee, Pasen staat alweer voor de deur. En wat mag er niet ontbreken met Pasen? Natuurlijk: de eieren! Pasen en eieren horen bij elkaar, maar waar komt die traditie nou vandaan?

Het ei is een vruchtbaarheidssymbool en dat is natuurlijk erg passend in de lente. Maar er zijn ook links met het Christendom en zelfs het oude Egypte. En praktische overwegingen om met Pasen extra eieren te eten, die zijn er ook. Een korte uitleg.

Al in het oude Perzië en Egypte gaven mensen elkaar aan het begin van de lente versierde eieren cadeau. Uit eieren ontstond immers nieuw leven en je gunde je vrienden veel kinderen en de voorspoed om die kinderen groot te brengen. Ook de oude Germanen zagen eieren als vruchtbaarheidssymbool en vereerden in het voorjaar Ostara. Zij is de godin van de dageraad, het leven en de vruchtbaarheid. De Germanen eerden haar door eieren te offeren. Een groot offer, want in de wintermaanden leed men vaak honger.

Veel Germaanse gebruiken werden in het Christelijk geloof overgenomen. Met Pasen wordt gevierd dat Jezus is opgestaan uit de dood. En wat is nu een mooier symbool voor dat nieuwe leven dan een ei? Zo gaven de boeren hun mooiste eieren aan de pastoor als paasoffer. Die eieren werden soms ook gekleurd. En niet alleen de pastoor profiteerde. Rijke boerenvrouwen deelden met Pasen mooi versierde eieren uit aan arme mensen die na een lange koude winter moesten aansterken.

De symboliek van een nieuw leven is natuurlijk mooi. Toch is er ook een praktische verklaring voor het feit dat we met Pasen extra eieren eten. Een goede katholiek hoort officieel 40 dagen voor Pasen een periode van vasten in te lassen, die begint na carnaval, van Aswoensdag tot Goede Vrijdag . Dat betekent sober leven. Gedurende die periode mag je geen vlees eten, maar ook geen zuivelproducten en eieren. Vis is wel toegestaan. Tijdens het vasten komt er dus geen ei op tafel. Maar de kippen hebben daar natuurlijk geen boodschap aan. Het aantal eieren is mede afhankelijk van de hoeveelheid daglicht. Kippen gaan met het lengen der dagen juist meer eieren leggen. Dus als het eindelijk Pasen is (op zijn vroegst 23 maart, op zijn laatst 25 april) ligt er al een aardig voorraadje. En die moeten natuurlijk op…

Eieren, zijn ze gezond?

Vroeger, in mijn jeugd, werd ons verteld dat eieren veel cholesterol bevatten en dat je er beter niet te veel van kan eten. Het zou zorgen voor een te hoog cholesterol gehalte, met name het ‘slechte’ LDL cholesterol. Het advies was dan ook maximaal 2 eieren per week te eten. Helaas zijn er nog veel mensen die (nog) niet anders weten.

Tegenwoordig denkt men er gelukkig alweer anders over, en is die ‘ouderwetse’ gedachtegang inmiddels bijgesteld. Voortschrijdend inzicht leert ons dat het toch niet zo zwart-wit is, als we dachten.

Eieren bevatten weliswaar cholesterol, met name het eigeel. Maar ons lichaam maakt zelf minder cholesterol aan, wanneer het via de voeding meer cholesterol binnen krijgt. En uit verschillende studies blijkt juist dat het ‘goede’ HDL cholesterol verhoogt, ipv van het ‘slechte’ LDL cholesterol (1, 2, 3).

Ook zijn eieren heel voedzaam, ze bevatten schaarse vitaminen & mineralen als vitamine B12, vitamine D en jodium. Er zit ook bijzonder veel choline in, dat het brein helpt gezond te houden (8). De eiwitten van eieren zijn van zeer goede kwaliteit. Het eigeel is misschien nog wel het gezondst, dit bevat krachtige antioxidanten (luteïne en zeaxanthine) (4, 5, 6, 7). Deze dragen bij aan een goede gezondheid van de ogen. Ook bevat het eigeel veel omega 3 in de vorm van EPA en DHA, zeer belangrijk voor het goed functioneren van onze hersenen.

Al met al zijn er veel meer voordelen van het eten van eieren dan mogelijke nadelen.

Er zitten veel hoogwaardige dierlijke eiwitten in, die onder andere kunnen zorgen voor meer spiermassa en een betere botgesteldheid (9, 10).

Daarnaast zorgen eieren snel voor een vol gevoel, wat kan bijdragen aan gewichtsverlies (11, 12).

Weetjes

• Bruine en witte eieren zijn even voedzaam, ze zijn alleen afkomstig van een ander kippenras.

• Het beste is om eieren niet te bakken, maar te koken vanwege de lagere temperatuur. Hierdoor oxideert het cholesterol niet en blijft het gezonder.

• Een heel ei bevat alle voedingsstoffen die nodig zijn om een enkele cel te laten uitgroeien tot een hele kip. 

Alles bij elkaar genomen is het eten van eieren helemaal veilig, ook als je er drie per dag eet. Met een tal aan voedingsstoffen die ze bevatten en de positieve effecten op de gezondheid, vallen kwalitatief (biologisch) goede eieren waarschijnlijk onder de gezondste voedingsmiddelen ter wereld.

Natuurlijk blijft het variëren in voeding, en zo ook in eiwitbronnen (vlees, vis, kip, ei en peulvruchten) van belang, maar geniet vooral lekker van je eitje(s)!!

Een gezonde groet & fijne paasdagen!!

Bronnen:

1.     Cholesterol in de voeding geleverd door eieren en plasma lipoproteïnen ... : Huidige mening in Clinical Nutrition & Metabolic Care (lww.com)

2.     Eieren moduleren duidelijk plasmacarotenoïde en lipoproteïne subklassen bij volwassen mannen die een koolhydraatbeperkt dieet volgen - PubMed (nih.gov)

3.     Consumptie van hele eieren verbetert lipoproteïneprofielen en insulinegevoeligheid in grotere mate dan dooiervrije eiervervanger bij personen met het metabool syndroom - PubMed (nih.gov)

4.     Luteïne- en zeaxanthineconcentraties in plasma na voedingssuppletie met eigeel | Het American Journal of Clinical Nutrition | Oxford Academicus (oup.com)

5.     Bewijs voor bescherming tegen leeftijdsgebonden maculaire degeneratie door carotenoïden en antioxidant vitaminen | Het American Journal of Clinical Nutrition | Oxford Academicus (oup.com)

6.     Luteïne en Zeaxanthine Status en risico van leeftijdsgebonden maculaire degeneratie | IOVS | ARVO Journaals (arvojournals.org)

7.     Plasma luteïne en zeaxanthine en andere carotenoïden als aanpasbare risicofactoren voor leeftijdsgebonden maculopathie en cataract: de POLA-studie | IOVS | ARVO Journaals (arvojournals.org)

8.     Choline: een essentiële voedingsstof voor de volksgezondheid - PMC (nih.gov)

9.     De aanbevolen hoeveelheid eiwit is mogelijk niet voldoende voor oudere mensen om de skeletspieren te behouden - PubMed (nih.gov)

10.  Voedingseiwitten en skeletgezondheid: een overzicht van recent menselijk onderzoek - PubMed (nih.gov)

11.  Kortetermijneffect van eieren op verzadiging bij mensen met overgewicht en obesitas - PubMed (nih.gov)

Eierontbijt verbetert gewichtsverlies - PubMed (nih.gov)