Het effect van chronische stress op de hormonale assen

Hoe chronische stress je hormonen uit balans kan brengen

Vanuit je hersenen (hypothalamus en hypofyse) worden een aantal hormonen aangestuurd.

Hierbij zijn 3 hormonale assen te onderscheiden, namelijk de bijnieren (HPA-as), de geslachtsorganen (HPG-as) en de schildklier (HPT-as).

Wanneer deze 3 hormonale assen in balans zijn, zullen alle 3 de assen evenveel energie toebedeeld krijgen (of dat wat ze nodig zijn).

De bijnieren zorgen voor cortisol, ook wel het stress hormoon. De geslachtsorganen zorgen voor oestrogeen, testosteron en progesteron. De schildklier zorgt voor schildklierhormonen.

Wanneer er constant sprake is van chronische stress, kunnen deze hormonale assen uit balans raken.

Cortisol is ons stresshormoon, wat er voor zorgt dat er bij stress meer energie naar onze hersenen en spieren gaan. Zodat we snel kunnen handelen, en kunnen vechten of vluchten. Het is dus bedoeld voor kortdurende stress, bij constante stress heeft het dus invloed op onze hormoonbalans.

Bij chronische stress zal er constant energie naar de bijnier-as gaan, waar cortisol aangemaakt wordt. Cortisol zorgt ook nog eens dat de bloedsuikerspiegel omhoog gaat (dus ook nog eens invloed op de insulinevraag heeft). Daarover ook meer in een van mijn voorgaande blogs: Stress & insuline resistentie (orthowijs.nl) , waarin ik dieper inga op de invloed van chronische stress op de bloedsuikerspiegel.

De bijnier-as is hierdoor continu actief, waardoor de geslachtsorganen en schildklier onderdrukt worden.

Er gaat dus steeds minder energie naar de geslachtsorganen en/of schildklier, waardoor er klachten kunnen ontstaan.

Klachten op de as van de geslachtsorganen zijn menstruatieproblemen of vruchtbaarheidsproblemen, maar ook verlies van spieren. Voor vruchtbaarheidsproblemen gaat dat niet alleen voor vrouwen op, maar kan het evengoed voor de man opgaan.

Klachten op de as van de schildklier zijn een trage schildklier (met o.a. kouwelijkheid, gewichtstoename en vermoeidheid als gevolg).

Chronische stress

Maar wat is nou chronsiche stress?

We spreken van chronische stress wanneer er voor een langere tijd sprake is van een gevoel van druk of spanning. Deze spanning zorgt ervoor dat het lichaam continu klaar is om te vechten of vluchten. Wanneer er nooit een vecht- of vluchtreactie volgt, raakt het lichaam uit balans.

Helaas hebben veel mensen niet in de gaten dat ze last hebben van chronische stress, omdat het hun ‘normaal’ is geworden, ze ‘voelen’ het niet meer doordat ze constant in huh hoofd zitten. Ze gaan constant door op de top van hun kunnen, en in een wereld waarin we nu leven wordt er veel van ons gevraagd en verwacht.

Daarnaast kan ons brein overprikkeld en overspoeld raken met een veelheid aan informatie, gezien we tegenwoordig ook (bijna) constant met een smartphone op zak lopen. Alles kunnen we opzoeken en elk appje moet gezien/gelezen worden.

Chronische stress kan voortkomen uit werkdruk, relationele conflicten, financiële zorgen en grote levensveranderingen, zoals een verhuizing of scheiding.

Maar perfectionisme, bang zijn om fouten te maken, een negatieve kijk op het leven of een hoge stress gevoeligheid kunnen ook bijdragen aan chronische stress. Oude overtuigingen (die ons eigenlijk niet meer dienen), welke 'vastgeroest' zitten in ons systeem, en waarbij we het idee hebben dat we 'moeten' of niet 'zonder kunnen', kunnen ook dusdanig druk/stress opleveren. Vaak is het ook een combi van verschillende van bovengenoemde factoren.

Mensen met onverwerkte trauma’s staan vaak constant ‘aan’ (constant alert op hun omgeving voor gevaar), wat maakt dat vanuit die weg er ook vaak sprake is van chronische stress.

Tot slot

Stress is een natuurlijke reactie van ons lijf en helpt ons te overleven. Het is dus helemaal niet erg om af en toe stress te hebben. Wanneer stress langdurig aan blijft houden, en er dus sprake is van chronische stress, heeft dit invloed op onze hormonale assen en daarmee op onze hormoonbalans.

Bewustwording

Bewust worden van chronische stress is de eerste stap de goede richting op, weten dat het er is en/of dat je er gevoelig voor bent.

Voeding levert een mooie bijdrage de goede richting op, suppletie of kruiden kunnen ondersteunend werken.

Binnen leefstijl zijn veel interventies die helpend kunnen zijn (op gebied van o.a. ontspanning en beweging).

'Op natuurlijke wijze met gezondheid aan de slag'

Wil je er graag meer over weten of mee aan de slag? Ik help je graag op weg!

Wees welkom,

Gezonde groet,

Kim Snijder