Kokosolie behoort tot de verzadigde vetzuren. Eerder, nog niet eens zo heel lang geleden, dacht men dat verzadigde vetten erg ongezond waren voor o.a. je hart en bloedvaten. Maar dit blijkt te eenzijdig belicht en is inmiddels ook (deels) achterhaald. (1)

Of verzadigde vetten een negatief effect hebben, hangt af van je voedingspatroon en leefstijl in zijn geheel. Het totale plaatje, alles bij elkaar, kan een positieve of negatieve invloed op je gezondheid hebben. Niet een enkel product.

Wel is het zo dat sommige verzadigde vetzuren het lichaam wat meer belasten dan andere.

Kokosolie daarentegen behoort tot het verzadigde vet, waaraan het lichaam juist ook voordelen ondervindt. Daarnaast is het van belang alles gevarieerd en met mate te nemen, overal waar te voor staat is niet goed. En bij de vetten is het ook belangrijk de verzadigde en onverzadigde vetten in een soort van balans te houden. Beide soorten hebben elkaar nodig om tot een goed ‘eindproduct’ te komen, het een kan niet zonder het ander.

Verzadigde vetzuren kun je opdelen in bepaalde vetzuurlengtes. Je hebt korteketenvetzuren, middellangeketenvetzuren en langeketenvetzuren. Hoe langer de keten, hoe moeilijker het voor je lichaam te verwerken is. Vlees bijvoorbeeld bestaat het meest uit langeketenvetzuren, waardoor dit lastiger te verteren is (de reden waarom vlees soms ‘zwaar op de maag’ valt). (2)

Kokosolie bestaat voor het meest uit middellangeketenvetzuren. Je lichaam verwerkt middellangeketenvetzuren op een andere manier als langeketenvetzuren. In plaats dat het opgeslagen wordt in vetweefsel, wordt het direct verbrand in de lever. Via de lever, gaan ze direct de bloedbaan in, waardoor je er snel energie van krijgt. Een van de grote voordelen van kokosolie.

Kokosolie bevat o.a. laurinezuur en caprylzuur. Dit zijn gezonde stofjes, welke ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen bevatten.

Gezondheidsvoordelen van kokosolie

1.     Unieke combinatie van vetzuren, waardoor een snelle bron van energie

Al eerder vertelde ik over de bepaalde vetzuurlengtes, en dat kokosolie onder de middellangeketenvetzuren valt. En dat het hierdoor vrijwel direct opgenomen wordt in de bloedbaan waardoor je er snel energie van krijgt.

2.     Energie voor de hersenen en mogelijk gunstig effect op bepaalde hersenaandoeningen

De vetzuren uit kokosolie kunnen omgezet worden in ketonen, welke een positief effect hebben op hersen-niveau. Ketonen kunnen, in tegenstelling tot andere vetzuren, de bloed-hersenbarrière passeren, waardoor ze de hersenen van energie kunnen voorzien.

Deze vetzuren kunnen bijdragen aan een gunstig effect op bijvoorbeeld epilepsie (3, 4) en alzheimer (5, 6, 7), blijkt uit onderzoeken.

3.     Mogelijk gunstig effect op cholesterol niveaus

Onderzoek laat zien dat het (goede) HDL cholesterol verhoogt, en het totale en LDL cholesterol verlaagt. (8, 9, 10)

4.     Gewichtsverlies

Kokosolie kan je energieverbruik verhogen, waardoor je meer vet verbrandt. (11) En het kan je eetlust remmen, waardoor je minder honger hebt en dus minder eet. (12, 13) Vervolgens zorgen beide redenen voor gewichtsverlies, en met name buikvet (14, 15) (het zogenaamde ‘gevaarlijke’ vet wat rondom de organen gaat zitten).

5.     Antibacterieel, antivirus en antischimmel

Laurinezuur en caprylzuur in kokosolie kunnen bacteriën, virussen en schimmels doden, waardoor infecties voorkomen kunnen worden. (16) Je kunt het hierbij zowel inwendig, als uitwendig inzetten als middel. Het kan bijvoorbeeld ingezet worden tegen Candida Albicans (inwendig) (17), als tegen voetschimmel (uitwendig).

6.     Verbetering huid-, haar- en mond-gezondheid

Uitwendig kun je kokosolie gebruiken voor een droge huid (18), droog, beschadigd haar (19) en zelfs als zonnebrandmiddel (20) (houdt ongeveer 20% van de ultraviolette straling tegen).

Verder kan het gebruikt worden als een soort mondwater (oil pulling), waarbij een deel van de schadelijke bacteriën in de mond gedood wordt. (21, 22, 23)

Er zijn best heel wat wetenschappelijke onderzoeken te vinden omtrent de mogelijke gezondheidsvoordelen van kokosolie. Toch komt hier niet een eenduidig antwoord uit. Onderzoeken spreken elkaar tegen, en wetenschappers zijn het er niet over eens. Dit kan te maken hebben met verschillende factoren, zoals wat is de kwaliteit van de kokosolie geweest in dergelijke onderzoeken, wat was voor de start de status van de gezondheid van de onderzochte mensen, en hoe zag hun voedingspatroon en leefstijl er uit. Daarnaast kan het bij iedereen weer anders werken, omdat elk persoon en dus ook elk lichaam uniek is.

Maar besef: je lichaam heeft hoe dan ook vetten nodig. Je hersenen bestaan voor 60% uit vet, je hart en je lever gebruiken vet als brandstof. Het lichaam heeft vet nodig voor de ontwikkeling van de hersenen en het zenuwstelsel, voor de energieproductie, als bouwstof voor celmembranen, en voor de aanmaak van hormonen. Vet vervult de volgende belangrijke functies in ons lichaam:

• Nodig als (belangrijkste) energie leverancier

• Nodig voor de opbouw van membranen (wanden van cellen en organellen)

• Nodig voor het transport van vet oplosbare vitamines (A, D, E, K en carotenoïden)

• Nodig voor de aanmaak van cholesterol, hormonen en prostaglandines

• Nodig voor de bescherming van organen

• Nodig voor de isolatie van het lichaam (temperatuur)

Kies voor de juiste vetten: kokosvet, visolie, olijfolie, roomboter. Vetten uit vis en wild vlees (EPA & DHA), vetten uit olijfolie en avocado (omega 9) en kokosnoot (laurinezuur). Dit zijn noodzakelijke vetbronnen, die tot elkaar in een balans moeten staan.

Biologische extra vierge kokosolie heeft mijn persoonlijke voorkeur, gewoonweg omdat het niet bewerkt is, waardoor alle gezonde voedingsstofjes in het product behouden blijven.

Wat is nu extra vierge kokosolie? Pure kokosolie is een ongeraffineerde olie, die geen zuivering nodig heeft. Door het verse kokosvlees te schaven, wordt vervolgens door koudpersing extra vierge kokosmelk verkregen. Daarna wordt de melk 24-36 uur gefermenteerd, en wordt de pure kokosolie gescheiden en gefilterd van het stremsel. De kokosolie blijft zuiver, doordat het geen enkele chemische of andere bewerking zoals verhitting heeft ondergaan, waardoor het product vrij blijft van transvetzuren. Dit noemt men dan ook wel extra vierge.

Ikzelf gebruik kokosolie met mate en varieer met de andere eerder genoemde oliën. Daarbij kijk ik ook naar wat past bij welk gerecht. Oosterse en Thaise gerechten, maar ook kip combineren goed met (de smaak van) kokosolie. En niet te vergeten, al eerder in een van mijn blogs voorbij gekomen: Bulletproof koffie!

Het is de kunst de balans te vinden in variatie en een bepaalde mate te houden in gezonde voeding, en dat geldt even goed voor voedingsmiddelen waar gezondheidsvoordelen aan toegekend zijn. Volg daarin je eigen gevoel en gezonde verstand.

Geniet van de dag,

Bronnen:

1.     Meta-analyse van prospectieve cohortstudies die de associatie van verzadigd vet met hart- en vaatziekten evalueren | Het American Journal of Clinical Nutrition | Oxford Academicus (oup.com)

2.     Thermisch effect van middellange keten en lange keten triglyceriden bij de mens - PubMed (nih.gov)

3.     Het ketogeen dieet voor de behandeling van epilepsie bij kinderen: een gerandomiseerde gecontroleerde studie - ScienceDirect

4.     Middellange keten triglyceride (MCT) ketogene therapie - PubMed (nih.gov)

5.     Hypometabolisme als therapeutisch doelwit bij de ziekte van Alzheimer (nih.gov)

6.     Effecten van bèta-hydroxybutyraat op cognitie bij volwassenen met geheugenstoornissen - PubMed (nih.gov)

7.     Ketonlichamen als therapeutisch middel voor de ziekte van Alzheimer - ScienceDirect

8.     Effecten van vetzuren en koolhydraten in de voeding op de verhouding tussen serumtotaal en HDL-cholesterol en op serumlipiden en apolipoproteïnen: een meta-analyse van 60 gecontroleerde onderzoeken | Het American Journal of Clinical Nutrition | Oxford Academicus (oup.com)

9.     Verandering in de inname van verzadigd vet in de voeding is gecorreleerd met verandering in massa van grote lipoproteïnedeeltjes met lage dichtheid bij mannen | Het American Journal of Clinical Nutrition | Oxford Academicus (oup.com)

10.  Gunstige effecten van virgin kokosolie op lipideparameters en in vitro LDL-oxidatie - PubMed (nih.gov)

11.  Vierentwintig uur energieverbruik en urinaire catecholaminen van mensen die lage tot matige hoeveelheden middellange keten triglyceriden consumeren: een dosis-responsstudie in een menselijke ademhalingskamer - PubMed (nih.gov)

12.  Geheime manipulatie van de verhouding van middellange tot lange keten triglyceriden in isoenergetisch dichte diëten: effect op voedselinname bij ad libitum voedende mannen - PubMed (nih.gov)

13.  Invloed van triacylglycerolen met middellange en lange keten op de controle van de voedselinname bij mannen - PubMed (nih.gov)

14.  Effecten van kokosolie in de voeding op de biochemische en antropometrische profielen van vrouwen die abdominale obesitas presenteren - PubMed (nih.gov)

15.  Een open-label pilotstudie om de werkzaamheid en veiligheid van virgin kokosolie te beoordelen bij het verminderen van viscerale adipositas (nih.gov)

16.  Vetzuren en derivaten als antimicrobiële middelen (nih.gov)

17.  In vitro antimicrobiële eigenschappen van kokosolie op Candida-soorten in Ibadan, Nigeria - PubMed (nih.gov)

18.  Een gerandomiseerde dubbelblinde gecontroleerde studie waarin extra vierge kokosolie wordt vergeleken met minerale olie als vochtinbrengende crème voor milde tot matige xerosis - PubMed (nih.gov)

19.  Effect van minerale olie, zonnebloemolie en kokosolie op het voorkomen van haarschade - PubMed (nih.gov)

20.  Potentieel van kruiden in huidbescherming tegen ultraviolette straling - PubMed (nih.gov)

21.  Effect van olie trekken op Streptococcus mutans tellen in plaque en speeksel met behulp van Dentocult SM Strip mutans test: Een gerandomiseerde, gecontroleerde, triple-blind studie Asokan S, Rathan J, Muthu M S, Rathna PV, Emmadi P, Raghuraman, Chamundeswari - J Indian Soc Pedod Prev Dent (jisppd.com)

22.  Effect van olie trekken op plaque geïnduceerde gingivitis: Een gerandomiseerde, gecontroleerde, triple-blind studie Asokan S, Emmadi P, Chamundeswari R - Indian J Dent Res (ijdr.in)

23.  Effect van olie trekken op halitose en micro-organismen die halitose veroorzaken: Een gerandomiseerde gecontroleerde pilot trial Asokan S, Kumar R S, Emmadi P, Raghuraman R, Sivakumar N - J Indian Soc Pedod Prev Dent (jisppd.com)

Hoe zit het nou met kokosolie? - Ellen Geerlings | Orthomoleculair leefstijlcoaching

Kokosolie, gezond of niet? - Rineke Dijkinga

Kokosolie - Ongezond verzadigd vet? | Natuurdietisten.nl

Biologische Kokosolie - Feiten voor een gezond leven (jessevandervelde.com)

Kokosolie...is het nu wel of niet gezond??? De wetenschap en deskundigen aan het woord - Monique van der Vloed

Caprylzuur | Natura Foundation

Alles over het gebruik en de gezondheid van kokosolie - Jasperalblas.nl

10 bewezen gezondheidsvoordelen van kokosolie - aHealthylife.nl