Als je er van houdt, kan de sauna een heerlijke plek zijn om te ontspannen. Warmte ontspant. Maar wist je dat de sauna nog vele andere gezondheidsvoordelen kent?

Kortdurende koude én hitte zijn heel erg gezond. De blootstelling aan kortdurende koude én hitte maakt het lichaam flexibel. Deze flexibiliteit maakt dat je lichaam zich makkelijker kan aanpassen aan de (veranderende) omstandigheden, in dit geval koude en warmte. (1)

Van oudsher zijn wij als mens al gewend aan koude en warmte prikkels. Tegenwoordig zijn we dat ontwend, en veel mensen hebben het ook snel koud. Dat is ook niet gek, als je kijkt naar hoeveel we tegenwoordig stil zitten. Daarentegen in de zomer, wanneer de temperatuur boven de 30 graden uitkomt, klagen we juist weer dat we het te warm vinden. Ons lichaam is het gewoon niet meer gewend met deze koude en warmte prikkels om te gaan, maar als we het daarop trainen, is ons lijf toch best prima in staat er mee om te gaan. 

Waar het eigenlijk op neer komt, is dat we ons minder moeten laten leiden door het oerbrein, en meer door ons mensbrein. Het oerbrein kiest de makkelijkste weg, en wat het minste kost qua energie ( de korte termijn). Het mensbrein daarentegen kijkt naar de toekomst en bedenkt wat het hem oplevert: gezondheid (de lange termijn).

Maar even terugkomend op het onderwerp, wat voor soort sauna’s zijn er?

Er zijn verschillende sauna’s, waaronder de Fins/Zweedse sauna, de stoomsauna en de infrarood sauna. Ik beperk mij hier tot de gezondheidsvoordelen van de sauna in het algemeen.

Tijdens een sauna bezoek stijgt je lichaamstemperatuur van 37 graden naar ongeveer 39 graden. Dat lijkt misschien niet veel, maar toch zet een temperatuurverschil van 2 graden allerlei processen in gang.

Wat zijn die gezondheidsvoordelen dan en hoe werkt dat precies in ons lijf? (2)

Ø Verbeterde doorbloeding en conditie van de aderen

Ø Afvalstoffen uitscheiden

Ø Gezondere huid

Ø Ontspanning en stressreductie

Ø Betere weerstand tegen temperatuurwisselingen

Ø Vetverbranding

Ø Diepere slaap

Ø Betere weerstand

Verbeterde doorbloeding en conditie van de aderen

In de sauna stijgt je hartslag met zo’n 50 tot 75%. Dit is vergelijkbaar met sporten zoals stevig wandelen.

Door de wisseling van temperatuur zetten de aderen uit en krimpen ze weer in. Het zorgt ervoor (samen met de juiste voedingsstoffen) dat de aderen flexibel kunnen blijven, en dat met name bij het uitzetten van de aderen het bloed en voedingsstoffen overal kunnen komen en zo de aderen van voedingsstoffen voorzien en onderhouden. (3)

Afvalstoffen uitscheiden

De aderen gaan meer open staan door de warmte, waardoor het bloed meer en beter kan gaan stromen. Dit stimuleert vervolgens de ontgiftingsorganen zoals lever en nieren. De poriën van de huid gaan ook open staan door de warmte, waardoor het lichaam via de huid afvalstoffen kwijt kan (zweten).

In de huidige maatschappij bewegen we te weinig, waardoor we ook (te) weinig zweten. Het bloed, maar ook het lymfevocht, kan hierdoor niet goed doorstromen. De sauna brengt de doorstroming van alle lichaamsvloeistoffen weer beter op gang, waardoor er ook beter ontgift kan worden.

Gezondere huid

De warmte zet, naast de grotere vaten in ons lichaam, ook de kleine(re) vaten open. Hierdoor verbetert de bloedtoevoer naar de huid, en komen er meer voedingsstoffen bij de huid en wordt de huid ook van binnenuit gevoed.

Ontspanning en stressreductie

De warmte ontspant letterlijk de spieren, maar zorgt ook voor de aanmaak van rustgevende stofjes (endorfines) in het hoofd, waardoor je een heerlijke rust ervaart.

Daarnaast dwingt de warmte je om rustig te worden en rustig te ademen, en kom je weer tot een juiste ademhaling zoals die hoort te zijn. (4)

Betere weerstand tegen temperatuurswisselingen

Als je het erg snel koud hebt, is de sauna een goed idee. Niet alleen om op het moment weer lekker warm te worden, maar ook omdat door de wisselingen van warm – koud je lichaam went aan deze wisselingen (het vergroot je flexibiliteit hierin), waardoor je beter tegen warmte en kou kunt.

Vetverbranding

De toename van de hartslag geeft een betere vetverbranding. Het hart heeft vooral vet nodig voor zijn verbranding (en geen eiwitten of suikers), waardoor het lichaam meer vet verbrand (vergelijkbaar met cardio-training).

Daarnaast wordt vet vloeibaarder door warmte, waardoor het makkelijker om te zetten is in energie voor het hart.

Diepere slaap

De warmte van de sauna zorgt voor een diepere slaap, door dezelfde stofjes (endorfines) in het hoofd als welke de ontspanning veroorzaken.

Verlichting tegen gewrichts- en spierpijn

De warmte ontspant de spieren. En door de verbeterde doorstroming van het bloed, wordt het melkzuur in de spieren (ook wel verzuurde spieren genoemd) sneller afgevoerd. Ook hier komen de stofjes in het hoofd (endorfines) weer te pas, maar dan met als doel verlichting van de pijn. (5)

Mensen met fibromyalgie schijnen ook baat te kunnen hebben bij deze ‘warmte therapie’.

Betere weerstand

De warmte van een sauna zorgt voor een toename van de witte bloedcellen, waardoor je weerstand tegen verkoudheid en griep toeneemt. De warmte geeft eigenlijk een vergelijkbaar effect van lichte koorts. Koorts is een natuurlijke werking van het lichaam om een betere en snellere immuunrespons te maken, zoals het geval is bij een infectie. Dit versterkt het immuunsysteem, in combinatie met een verbeterde afvoer van gifstoffen en afvalstoffen via zweten, verhoogt dit proces de algehele gezondheid en weerstand tegen ziekten. (6)

Sauna advies

Blijf maximaal 20 tot 30 minuten in de sauna. Zorg dat je natijd voldoende water drinkt.

Door de warmte van de sauna kun je door het zweten veel elektrolyten verliezen. Vul deze weer aan met water en mineralen (uit Himalayazout of Keltisch zeezout, zie ook mijn blog over ‘Water’).

De sauna is heel gezond, maar toch kan de warmte negatief inwerken op ouderen en jonge kinderen. Het gebruik van de sauna door deze doelgroepen wordt dan ook afgeraden.

De sauna is voor de meeste mensen veilig, maar overleg bij twijfel altijd met een arts.



Bronnen:

1.     Effecten van warmte en kou op de gezondheid, met speciale aandacht voor Fins saunabaden - PubMed (nih.gov)

2.     Cardiovasculaire en andere gezondheidsvoordelen van saunabaden: een overzicht van het bewijs - PubMed (nih.gov)

3.     Voordelen en risico's van saunabaden - PubMed (nih.gov)

4.     De cardiometabole gezondheidsvoordelen van blootstelling aan sauna's bij personen met stressvolle beroepen. Een mechanistische recensie - PubMed (nih.gov)

5.     Effecten van ver-infrarood saunabaden op herstel van kracht- en duurtrainingen bij mannen - PubMed (nih.gov)

6.     Saunagebruik als lifestylepraktijk om de gezondheid te verlengen - PubMed (nih.gov)

Gezondheidsvoordelen van de sauna - aHealthylife.nl

Sauna: 3 wetenschappelijk bewezen voordelen voor je gezondheid - Holistik

De kracht van Infraroodsauna - Rauw Naakt en Gezond

De basis van gezondheid, geluk en voldoening. - OERsterk.nu