Kun jij moeilijk afvallen? Heb je altijd honger? Misschien heb je wel leptine resistentie!

Leptineresistentie

Moeilijke woorden en ingewikkelde termen, ik houd er niet van. In de praktijk kom ik het ook vaak tegen dat mensen het niet begrijpen, en dat ze zich er daardoor ook niet verder in verdiepen of er niks mee kunnen.

Het is de kunst om het in begrijpelijke taal te verwoorden, een vertaalslag te maken. Ik vind dat erg leuk om te doen, zowel in de praktijk als in mijn blogs op mijn website.

Omdat ik mij richt op mensen met bloedsuikerklachten, zoek ik vaak een ziektebeeld of aandoening die gelinkt is aan bloedsuikerklachten (insulineresistentie). Dit keer leptine resistentie. (En ja hoor, weer zo’n moeilijk woord!)

Kun jij moeilijk afvallen? Heb je altijd honger? Zelfs na het eten direct alweer trek? Kun je moeilijk tot beweging komen? Dan kan het zijn dat je leptine resistent bent, ik leg je hieronder uit wat het is en hoe het zo komt.

Wat is leptine?

Leptine is een hormoon dat van nature in je lichaam aanwezig is. De (witte) vetcellen in je lichaam maken het hormoon aan. Het geeft een seintje af aan je hersenen, wanneer je voldoende gegeten hebt. Het zorgt ervoor dat je verzadigd raakt, en dat het honger gevoel gestopt wordt.

Leptine wordt daarom ook wel het verzadigingshormoon genoemd.

Vetcellen geven leptine af, welke via het bloed bij je hersenen komen.

Wanneer je voldoende gegeten hebt, geven de hersenen het signaal voor een verzadigd gevoel.

Wanneer je een tijd niet gegeten hebt, dalen de leptine niveaus in je bloed weer.

Dit merken de hersenen op, en geven vervolgens het signaal honger, middels een ander hormoon (ghreline = het honger hormoon). In een gezond lijf zijn beide hormonen (leptine en ghreline) met elkaar in balans, en stemmen ze op elkaar af.

Leptine vertelt je hersenen dus dat je genoeg hebt gehad, waardoor je niet meer eet dan nodig is. Maar het geeft ook aan wanneer je weer moet eten, zodat je niet uithongert. 

Wanneer dit systeem goed werkt, blijf je op gewicht en eet je alleen wanneer dat nodig is. Maar in de praktijk zien we dat dit niet altijd meer zo goed werkt.

Wat is leptine resistentie?

Leptine resistentie betekent dat het lichaam niet meer goed reageert op het hormoon leptine.

Hormonen kan je het beste zien als stofjes met een boodschap. In het geval van leptine: “Stop maar, je hebt genoeg gegeten”. De boodschap bestaat uit het aanmaken van de leptine en het afleveren van de leptine op de juiste plaats (bepaalde cellen). Het wordt daar ontvangen door de receptoren van die cellen.

Receptoren

Net als bij insuline, werkt ook leptine als een soort sleutel op het slot. Waarbij leptine de sleutel is en het slot de receptor op een cel. Bij leptineresistentie werken deze slotjes steeds minder goed.

Je kunt het vergelijken met iets dat vaak gebruik wordt zonder rust, er geen tijd is voor onderhoud of reparatie, en het op den duur gewoon stuk gaat.

Als deze receptoren de boodschap heel vaak te verwerken hebben gekregen dan kunnen ze hier ‘doof’ voor worden. De boodschap komt dan niet duidelijk meer aan. Ze nemen leptine dan niet meer op in de cel.

Je kunt je zo voorstellen dat het lichaam hierdoor in een vicieuze cirkel raakt. Doordat er minder of geen leptine meer in de cel opgenomen kan worden, blijft er (nog) meer leptine in het bloed aanwezig, waardoor de hersenen nog minder gevoelig worden voor leptine. Het verzadigingsgevoel wordt steeds minder goed door gegeven, waardoor het lichaam constant in de hongerstand staat. Je blijft eten of je hebt constant trek. Je krijgt meer vetopslag en je komt (nog meer) aan. Meer (witte) vetcellen geeft nog meer leptine, maar de vetcellen worden ook groter. Hierdoor verhoogd het risico op overgewicht (hoe meer overgewicht, hoe meer witte vetcellen, hoe meer leptine..)

Waarom val je zo moeilijk of niet af?

Leptineresistentie kan een van de belangrijkste redenen zijn waarom mensen aankomen en er zoveel moeite mee hebben om af te vallen.

Doordat er minder of geen leptine opgenomen wordt in de cel, krijgen de hersenen het signaal dat het lichaam is uitgehongerd, en gaat het over op de spaarstand. In de spaarstand ga je zuiniger om met je energievoorraden en wordt bijna elke calorie omgezet naar vetopslag. Je stofwisseling gaat ook omlaag, en je energieniveau daalt, waardoor je minder actief bent. Dat alles maakt dat je moeilijk of niet afvalt.

Als je dan al afvalt, dan neemt de leptine logischerwijs nog meer af, waardoor je nog meer honger gevoel krijgt. Het lijkt je haast onmogelijk gemaakt te worden om af te vallen!

Je hersenen denken dan dat je uitgehongerd bent en zetten verschillende krachtige mechanismen in werking om dat verloren lichaamsvet terug te winnen.

Wanneer je afvalt verlies je lichaamsvet. Daardoor maak je minder leptine aan. Maar door afvallen verdwijnt je leptine resistentie helaas niet vanzelf.

Je hersenen blijven ongevoelig voor het hormoon en daarnaast is er ook nog eens minder leptine.

Dubbelop effect dus, met als gevolg:

Je hebt meer honger en trek

Je hebt minder motivatie om te bewegen

Je verbrandt minder calorieën in rust

Maar weet: door middel van aanpassingen in je voeding en leefstijl kun je je gevoeligheid voor leptine wel verbeteren! Het is niet zo dat het niet omkeerbaar is, maar je moet er zeker wel wat voor (willen) doen!

Hoe herken je het?

Symptomen van leptine resistentie zijn:

• Regelmatig een hongergevoel
• Niet verzadigd zijn na een maaltijd
• Overgewicht (vooral buikvet)
• Lusteloosheid
• Aankomen in gewicht
• Moeite met afvallen
• Geen zin om te bewegen
• Meer vetopslag

Hoe komt het?

Een belangrijke oorzaak van leptine resistentie is een teveel aan leptine. En dat is weer een gevolg van teveel lichaamsvet, een kenmerk van overgewicht en obesitas.

Immers: hoe meer lichaamsvet je hebt, hoe meer leptine er wordt afgegeven in je bloed.

Normaal zorgt veel leptine voor het sein dat je verzadigd bent. Veel leptine geeft per slot van rekening aan: er is genoeg energie voorradig.

Maar: je lichaam is er niet voor gemaakt om langdurig met grote hoeveelheden leptine om te gaan. Met als gevolg dat het er helemaal niet meer naar ‘luistert’.

Leptine resistentie komt bijna altijd voort uit een ongezond voedingspatroon (waaronder veel suikers en alcohol). Te veel en te vaak eten maakt het er ook niet beter op.

Ook (chronische) stress en een slechte slaapkwaliteit zijn (mede)oorzaken van leptine resistentie.

Leptine resistentie als gevolg van insuline resistentie

Een belangrijke veroorzaker van leptineresistentie is een teveel van het hormoon insuline. Insuline blokkeert namelijk de werking van leptine. Hoe kom je aan te veel insuline? Door het eten van alles wat in je lichaam wordt omgezet in glucose in je bloed. Deze glucose moet namelijk naar je cellen worden gebracht door insuline. Te veel glucose = te veel insuline.

Ook een teveel aan fructose is een belangrijke veroorzaker van leptineresistentie. Fructose, een soort suiker, wordt toegevoegd aan vele kant-en-klare producten, maar zit bijvoorbeeld ook in vers geperste sinaasappelsap.

Verder blokkeert ook een te hoog gehalte aan triglyceriden in je bloed de werking van leptine in je hersenen. Leptine kan alleen goed werken als er niet te veel kleine vetdeeltjes (triglyceriden) in het lichaam aanwezig zijn. Een te hoog gehalte triglyceriden zorgt ervoor dat het signaal van verzadiging verstoord raakt. Daarom is het belangrijk om dit gehalte omlaag te brengen. Je kunt dit in je bloed laten meten.

Slank, en toch leptine resistent?

Je hoeft niet persé overgewicht te hebben, om leptine resistent te zijn. Ook als je slank bent kunnen je cellen ‘doof’ zijn geworden voor het verzadigingshormoon. Het vet bij slanke mensen zit dan niet zozeer aan de buitenkant maar aan de binnenkant: tussen de organen. Meestal in de buik. Deze mensen lijken ogenschijnlijk gezond, maar kunnen best leptine resistent zijn. Deze mensen hebben vaak weinig spiermassa. Hun verhouding vet-spieren is dan uit balans.

Tot slot

Leptine resistentie en te veel lichaamsvet gaan vaak hand in hand. Door op een gezonde manier af te vallen en lichaamsvet te verliezen, kun je weer gevoeliger worden voor leptine. Het is mogelijk om de leptineresistentie te verbeteren en/of om te keren.

Verdenk je jezelf van leptine resistentie? Wil je graag op een gezonde manier (blijvend) afvallen? En wil je daar graag op een natuurlijke (orthomoleculaire) manier mee aan de slag? Ik kan je op weg helpen middels voedings- en leefstijl advies, wees welkom bij mij in de praktijk!